Niet duurzaam? Dan geen keurmerk

Webshops zijn al zeven jaar verplicht om door hen verkochte elektronica ook weer in te zamelen voor recycling, maar weinig webwinkels voldoen aan deze wet. In België wordt het toezicht opgeschroefd in samenwerking met lokaal keurmerk BeCommerce. Is het nu de beurt aan Nederlandse keurmerken?

Volgens de Europese wet Electrical and Electronic Equipment (WEEE) moeten webwinkels oude elektronica kunnen aannemen zonder extra kosten voor de consument. Dit mag ook binnen redelijke termijn na de levering of door klanten het op jouw kosten naar de distributeur te laten verzenden.

Veel webwinkels voldoen niet aan wet

Eerder schreven we al dat maar weinig Nederlandse webwinkels aan de wet voldoen. Waar fysieke winkels dit makkelijker op locatie kunnen organiseren, worstelen webwinkels met de logistiek en bijkomende kosten. Een kleinschalige steekproef door buurtpunt ViaTim wijst uit dat grote spelers er niet mee te koop lopen, maar het bij navraag wel blijken aan te bieden. Kleinere webwinkels zijn zich er voor het grootste deel niet eens van bewust.

Van de 354 miljoen kilo elektra die in 2017 werd verkocht, werd slechts 166 miljoen gerecycled volgens WEEE Nederland. Dat is amper de helft. In 2019 moet dit getal volgens Europese regels op 65 procent liggen.

Strengere controle in België

Het is dus niet gek dat Belgische afvalverwerker Recupel en keurmerk BeCommerce de handen ineenslaan. Webshops die niet aan hun innameplicht voldoen, komen voortaan niet in aanmerking voor het keurmerk. Ook huidige leden moeten hun keurmerk opgeven als ze niet voldoen aan de wet. In 2016 ging Belgisch keurmerk Safeshops hen al voor door strenger te controleren.

Nederlandse keurmerken doen of neus bloedt

Een rondje langs de grootste Nederlandse keurmerken zoals Thuiswinkel en Webwinkelkeur biedt geen soelaas. Beide organisaties hebben het niet opgenomen in hun voorwaarden. “Dat betekent natuurlijk niet dat dat niet zou moeten”, aldus juridisch servicemedewerker Nelianne Vroegindeweij van Webwinkelkeur. “Maar we assisteren ook webwinkels die geen elektronica verkopen en dus niet onder deze wetgeving vallen.”

Jurist Anke van Heeringen van Thuiswinkel: “Onze voorwaarden zijn uitsluitend toegespitst op verkoop op afstand. Deze wet geldt ook voor fysieke retailers. Natuurlijk is het wel een onderdeel van onze informatieplicht.”

Duurzaamheid webshop hoeft niet onder te doen voor stenen winkel

Is het raar dat keurmerken dit nog niet hebben opgepakt? Het onderwerp heeft ten eerste raakvlakken met duurzaamheid. Op dit gebied zijn diverse initiatieven actief die voor de gehele retail gelden, zoals bijvoorbeeld Rank a Brand en Milieukeur. Deze zijn er niet specifiek voor webshops, hoewel duurzaamheid hier juist een uitdaging vormt op het gebied van uitstoot, verpakking en hergebruik.

De wet geldt daarnaast uitsluitend voor elektronicaverkopers. Op brancheniveau houden webwinkelkeurmerken zich ook niet bezig met de arbeidsomstandigheden in de textielindustrie of de al dan niet duurzame inkoop van webshops, bijvoorbeeld. Voor keurmerk BeCommerce was dit echter geen reden om de elektronicaverkopers onder hun leden niet aan te pakken.

De wet WEEE heeft bovenal te maken met consumentenrechten. De klant heeft het recht om oude apparatuur kosteloos in te leveren en heldere communicatie hierover moet op de website staan. Als webwinkels hier al van op de hoogte worden gebracht, is de uitvoering voor verkopers op afstand lastig te realiseren. Het vergroten van bewustzijn en controle voor ecommerce specifiek is dus geen overbodige luxe.

Expertgroepen bij Thuiswinkel pleiten voor het verduurzamen van the last mile. Ook garantie en retourbeleid worden met het keurmerk gewaarborgd. Is het – nu duurzaamheid steeds hoger op de agenda staat – niet logisch om ook de recyclewet op te nemen in de voorwaarden van Nederlandse webshopkeurmerken?