Wie verdient onze boterham?

Er gebeurt momenteel zoveel in de online foodmarkt, dat het lastig is om te zien welke kant het op gaat. De mogelijkheden zijn eindeloos. Nu al kun je eten in huis krijgen via een website, via apps, via slimme buttons, koelkasten of door te praten tegen een spraakassistent. Wat wordt uiteindelijk de standaard?

Vroeger was het gemakkelijk. Je wilde iets eten of drinken en ging naar de desbetreffende winkel die het verkocht. Dat was dan een groenteboer, kruidenier, bakker, melkboer of slager. Later werden deze winkels vervangen door supermarkten en nog later werd het mogelijk om boodschappen online te bestellen. Sindsdien is er in relatief zeer korte tijd veel veranderd.

De supermarkt verandert, zowel online als offline

Zo heb je nu bijvoorbeeld Picnic, een supermarkt die alléén online actief is. Geen dure vestigingen en logge logistiek meer, maar  lage verzendkosten, elektrische wagentjes en efficiënte bezorging. Maar ook de fysieke supermarkten zitten niet stil. Zo begonnen die een aantal jaar geleden met kassa’s zonder medewerkers, waarbij de klant zelf zijn producten inscant en die afrekent. En begin dit jaar opende Amazon de deuren van Amazon Go, een supermarkt zonder kassa’s, medewerkers of zelfscanners. Elk product dat in het mandje wordt gelegd, wordt automatisch toegevoegd en de klant kan vervolgens gewoon de winkel uitlopen. Het te betalen bedrag wordt automatisch van zijn of haar rekening gehaald.

Gaan we eigenlijk straks nog wel naar die winkel? Startups willen dit uit handen nemen, maar het is de vraag of technologie ze niet voor is. Diverse ontwikkelingen zorgen ervoor dat consumenten steeds minder vaak naar de supermarkt hoeven te gaan. Zo heeft hetzelfde Amazon enkele jaren terug Dash geïntroduceerd, dit zijn kleine buttons die gekoppeld zijn aan een bepaald product. Zo kun je bijvoorbeeld een button voor wasmiddel op je wasmachine plakken, waardoor je alleen maar op die knop hoeft te drukken als je merkt dat je wasmiddel bijna op is. Via Amazon wordt er dan een bestelling ingeschoten en voor je het weet kun je weer de was doen.

Koelkast laat weten wanneer iets op is

Nog slimmer is de Family Hub, een koelkast van Samsung die laat weten wanneer bepaalde producten op zijn. Bijbestellen gaat hartstikke snel, met het ingebouwde touchscreen op de voorkant van de koelkast. Maar het kan nóg slimmer en nóg handiger. Want waarom moet je van alles aanklikken? Dat zijn extra bewegingen en die zijn niet nodig met de slimme speakers die bijna elke grote fabrikant tegenwoordig op de markt brengt. Grote spelers als Google, Apple en Amazon zetten flink in op hun spraakassistent in speakers  en ook in Nederland breken de stemgestuurde Home en Echo langzaamaan door. Met enkel je stem bestel je zo wat er in je opkomt.

Al deze technologieën gaan echter nog wel uit van de consument, wat die wil. Dat idee wordt aan de kant geschoven met maaltijdboxen als HelloFresh en MarleySpoon. Die leunen weliswaar soms lichtjes op de voorkeuren van de consument, maar de echte inspiratie komt vanuit de verzender. Die bepaalt wat de consument die dag gaat eten. En het succes van die maaltijdboxen lijkt te laten zien dat de klant het niet erg vindt dat een ander bepaalt wat er op tafel komt. Betekent dit ook dat bijvoorbeeld een abonnementsdienst als Stockon uiteindelijk die kant op gaat?

Wat wordt de standaard?

Wat het ook wordt, uiteindelijk werken al deze technologieën en slimme vindingen pas écht goed wanneer zoveel mogelijk mensen hier gebruik van maken. Hoe meer mensen zich aansluiten, hoe meer merken en retailers zich aansluiten, hoe duurzamer en goedkoper de logistiek kan en hoe meer mensen zich weer aansluiten…

Hoe gaan wij over pakweg tien jaar onze boodschappen bestellen? Blijven we vasthouden aan het traditionele principe van op een lijstje zetten wat je wilt hebben en dat vervolgens kopen? Zeg maar waar bijvoorbeeld Albert.nl en Picnic op zijn gebaseerd. Of moeten we verder kijken dan de gebaande paden en onze fantasie de vrije loop laten gaan, omdat straks toch alles mogelijk is?

Weg met de boodschappenlijstjes

Want waarom zou je eigenlijk alles op een lijstje moeten zetten, als de technologie dat ook voor ons kan? Waarom moeten wij aangeven dat we een pot pindakaas willen bijbestellen, terwijl een chip in de voorraadkast zoiets al kan registreren als de pot nog maar 5 procent van het oorspronkelijke gewicht weegt? Aan de andere kant is het natuurlijk maar de vraag of je graag elke dag hetzelfde eet. Als jij met tegenzin die pot hebt leeggemaakt omdat anders de houdbaarheidsdatum verloopt, wil je morgen misschien op zoek naar ander beleg?

Misschien moeten we helemaal niet meer nadenken over wat we op ons brood willen. We hebben toch ook al kledingboxen als House of Einstein of Outfittery die voor ons bepalen wat we dragen? Of Spotify die ons muziek voorschotelt wat we volgens hen leuk vinden. Willen we uiteindelijk dus ook niet naar een punt waarop het systeem het denken voor ons doet als het op eten aankomt. Dat het door ervaring weet wat we lekker vinden en daardoor ook eens kan afwijken van het standaard broodje pindakaas, maar ook eens met de combinatie van pindakaas, augurk en sambal komt.

Slimme abonnementsdienst

Misschien gaan we uiteindelijk wel naar allemaal slimme abonnementsdiensten. Dat we een vast bedrag per maand overmaken naar een leverancier, die ons vervolgens iedere ochtend verrast met belegde broodjes door de brievenbus. En die door een koppeling met onze agenda weet wanneer we mensen over de vloer krijgen en dan een uitgebreid maaltijdpakket bezorgt. Of – als we toch zelfrijdende auto’s hebben – dan worden die misschien wel geleverd door onze eigen robot-auto, die gelijk ook het kantoorkostuum voor die dag gewassen of gestoomd met zich meebrengt.

Wie o wie zorgt straks voor onze boterham? En hóé komt die op ons bord terecht?