Hoe veilig is een keurmerk?

Als consument wil je shoppen bij een winkel die te vertrouwen is en vaak ga je af op de reacties van derden zoals een keurmerk. Maar keuren online keurmerken webwinkels wel voldoende?

Voor webwinkels zijn er verschillende keurmerken. De bekendste zijn waarschijnlijk die van de Thuiswinkel Organisatie, Webshop Keurmerk en Qshops. Elk van deze organisaties geeft aan het internet een stukje veiliger te maken met de door hen verzorgde keuring. Hoeverre gaat deze keuring dan? Hoe houden ze in hemelsnaam honderden webwinkels in de gaten zonder dagelijkse controles? Een onderzoek van de Consumentenbond toonde recent aan dat deze controle toen te wensen overliet.

De vergelijkingswebsite Vergelijk.nl heeft onderzoek gedaan naar de veiligheid van keurmerken. Ze testen bijv. of het keurmerk wel een officiele stichting heeft en geen vereniging is. Of dat een keurmerk de juiste notarispapieren en algemene voorwaarden heeft. Leuk. Maar heb je hier als consument nu echt iets aan?

Thuiswinkel Organisatie
Verreweg het bekendste keurmerk doordat de grote webwinkels er gebruik van maken en doordat ze het meeste de algemene pers weten te bereiken. Wat ze vooral goed doen is dat ze een waarborgfonds hebben. Als jij iets betaalt via iDeal en de webwinkel blijkt daarna failliet te gaan, kun je aankloppen bij het waarborg fonds. Het keurmerk betekent dus echt iets voor jou als consument.

Volgens Vergelijk was er wat mis mee omdat het een vereniging blijkt te zijn. Ze zijn niet objectief. Dat zijn we eigenlijk wel eens. In het bestuur van de Thuiswinkel Organisatie zitten grote webwinkels als Bol.com, Wehkamp.nl etc. Wil je wel dat mogelijke concurrenten jouw cijfers weten? In acties van de vereniging blijkt ook dat de grote partijen de meeste voordelen halen uit het keurmerk.

Een van de kenmerken van de Thuiswinkel Organisatie is dat zij zich niet enkel opstellen als keurmerk maar dat een van hun doelen simpelweg het versterken is van de leden. Dat zijn ten eerste de grote webwinkels. Via persberichten, een gedragscode, evenementen, prijsuitreikingen etc. proberen ze de consument te tonen dat de thuiswinkel branche in Nederland te vertrouwen is. Een goede zaak maar dit maakt de organisatie relatief duur en afhankelijk van de grote partijen. Het lijkt er soms een beetje op alsof deze de vereniging misbruiken als een soort PR machine. Afgelopen april schreven wij hier een berichtje over.

Daarnaast is het keurmerk wel erg krachtig en maken ze gebruik van hun macht. Zo hebben ze recent een webhosting provider weten over te halen een webwinkel uit de lucht te halen. Puur enkel omdat ze klachten gehoord hadden en de webwinkel verdacht leek. Achteraf kan het goed zijn dat het bij deze webwinkel misschien echt niet goed zat. Maar moet een keurmerk wel voor eigen rechter kunnen spelen?

Qshops en Webshop Keurmerk
Twee keurmerken die redelijk veel bekendheid hebben. Een goed alternatief voor die eerder beschreven grote jongen. Zonder luxe gala feesten of andere PR activiteiten willen ze enkel op een betaalbare manier webwinkels helpen met het tonen van hun betrouwbaarheid. Door je aan te sluiten bij deze keurmerken geef je aan een bepaalde gedragscode te hanteren. Zo weet je van deze webwinkels dat de intentie hebben om deze gedragscode te hanteren. Zo niet, dan worden ze van het keurmerk verwijderd.

Maar in tegenstelling tot de Thuiswinkel Organisatie is dat wel weer extreem vrijblijvend. Want wat doen ze, als je geld hebt gestuurd naar een webwinkel die onder dit keurmerk viel, en het gaat mogelijk failliet? Nou ehm… Dan laten ze, als de webwinkel het niet op tijd op kan lossen, het keurmerk verwijderen. Als er niet vooraf geklaagd wordt tenminste want anders gaan de webwinkels zelfs inclusief keurmerk failliet.

Geen waarborgfonds. Geen acties. Steun. Sanctie. Niets.

Een webwinkel met keurmerk veiliger?
Eigenlijk is de Nederlandse wetgeving het grootste keurmerk. Zo zijn er bepalingen dat er niet 100% vooruitbetaling als optie geboden mag worden. Er moet altijd (grotendeels) achteraf betaling mogelijk zijn. Daarnaast stelt de wetgeving dat bij koop op afstand er een retourzending verplicht mogelijk moet zijn. Webwinkels die adverteren met dit soort opties geven enkel aan dat ze aan de wet voldoen.

Zelden zijn de gedragscodes van keurmerken scherper dan de wetgeving. Zelden staat er op het overtreden van de gedragscode een werkelijke straf anders dan de wetgeving. Misschien is de grootste taak van de keurmerken om webwinkels en consumenten bewust te maken van deze wetgeving. Want los van wat er hoort en moet, als niemand de regels kent hoe weten we dan dat ze nageleefd worden?

Consumenten raad ik aan om bij nieuwe webwinkels eerst op achteraf betaling te betalen en bij twijfel de webwinkel naam eens na te zoeken via Google, Tros Radar, Vara’s Kassa en de Consumentenbond en natuurlijk via bekenden die er mogelijk gewinkeld hebben.